Kwoty wolne od potrąceń – ogólne reguły

Mocą rozporządzenia Rady Ministrów z 13 września 2022 roku w sprawie  wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r., w zeszłym roku minimum płacowe ustalono na poziomie 3.490 zł na okres od 1 stycznia do 30 czerwca oraz na poziomie 3.600 zł na okres od 1 lipca do 31 grudni. To na bazie tej kwoty do końca 2023 r. powinny być wyznaczane kwoty wolne od potrąceń.

Natomiast minimalna płaca dla pracownika pełnoetatowego w 2024 r. wynosi 4.242 zł w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca oraz na 4.300 zł w dniach od 1 lipca do 31 grudnia (rozporządzenie Rady Ministrów z 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. – Dz.U. z 2023 r. poz. 1893).

Przy ustalaniu kwot wolnych od potrąceń istotne są aktualnie m.in.:

• poziom ustawowego minimum płacowego,
• wymiar czasu pracy pracownika wskazany w umowie o pracę,
• rodzaj dokonywanego z płacy potrącenia,
• wysokość wpłat dokonywanych na PPK,
• wskaźniki podatkowe takie jak zryczałtowane koszty uzyskania przychodu oraz kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek, oraz
• fakt, czy zatrudniony objęty jest tzw. „zerowym PIT” (czyli czy korzysta z „ulgi dla młodych”, „ulgi na powrót”, „ulgi dla rodzin” lub „ulgi dla pracujących seniorów”).

Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

• ustawowego, minimalnego wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
• 75% ww. minimalnego wynagrodzenia – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
• 90% ww. minimalnego wynagrodzenia – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 Kodeksu pracy.

Przy potrącaniu za zgodą pracownika należności na rzecz pracodawcy, kwota wolna to 100% płacy minimalnej netto, a przy dobrowolnych potrącaniach dokonywanych na rzecz innego podmiotu niż pracodawca – 80% ustawowego wynagrodzenia minimalnego netto.

W tym miejscu podkreślmy, że potrącenia na rzecz pracodawcy to np. rata pożyczki z zfśs lub pożyczki ze środków obrotowych.

Natomiast dobrowolne potrącenia innych należności niż określone wyżej dotyczą np. spłaty pożyczek z kas zapomogowo-pożyczkowych, składek związkowych, składki na ubezpieczenie grupowe czy na pakiet medyczny.

Zauważmy w tym miejscu, że istnieją kontrowersje, czy ujmowane z wynagrodzenia pracownika raty pożyczki z zfśs kwalifikujemy do dobrowolnych potrąceń na rzecz pracodawcy czy na rzecz innych wierzycieli. Zdaniem autora jest to należność na rzecz pracodawcy, ponieważ zfśs pozostaje do jego dyspozycji i to on nim administruje.

Poniżej wyliczenie kwot wolnych od potrąceń obowiązujących od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r., ustalonych na bazie płacy minimalnej 4.242 zł, z uwzględnieniem podatku 12% (przy założeniu, że pracownik nie jest uczestnikiem PPK, pracuje na pełny etat i przysługują mu podstawowe koszty uzyskania przychodów 250 zł oraz kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki podatkowe 300 zł):

Poniżej wyliczenie kwot wolnych od potrąceń obowiązujących od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r., ustalonych na bazie płacy minimalnej 4.300 zł, z uwzględnieniem podatku 12% (przy założeniu, że pracownik nie jest uczestnikiem PPK, pracuje na pełny etat i przysługują mu podstawowe koszty uzyskania przychodów 250 zł oraz kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki podatkowe 300 zł):

Poniżej wyliczenie kwot wolnych od potrąceń obowiązujących od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r., ustalonych na bazie płacy minimalnej 3.490 zł, z uwzględnieniem podatku 12% (przy założeniu, że pracownik nie jest uczestnikiem PPK, pracuje na pełny etat i przysługują mu podstawowe koszty uzyskania przychodów 250 zł oraz kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki podatkowe 300 zł):

Poniżej wyliczenie kwot wolnych od potrąceń obowiązujących od 1 lipca  do 31 grudnia 2023 r., ustalonych na bazie płacy minimalnej 3.600 zł, z uwzględnieniem podatku 12% (przy założeniu, że pracownik nie jest uczestnikiem PPK, pracuje na pełny etat i przysługują mu podstawowe koszty uzyskania przychodów 250 zł oraz kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki podatkowe 300 zł):

Powrót do spisu treści