Zmiany w ustawie o PPK

przepisy

podmiotu zatrudniającego

Brak ustawowej definicji pojęcia „numer identyfikacyjny” powodował wątpliwości, na podstawie jakiego numeru należy ewidencjonować w ewidencji PPK podmioty zatrudniające i umowy o zarządzanie PPK.

Dodanie tej definicji porządkuje tę kwestię.

Z modyfikacją tą związane są zmiany w art. 69 ust. 2, art. 72 pkt 3 i art. 73 pkt 4 ustawy PPK – gdzie skreślono wyrazy „NIP lub inny”.

Uwaga!

Zgodnie z przepisem przejściowym (art. 143 ustawy nowelizującej), zmienione przepisy art. 2 ust. 1 pkt 14a, pkt 21 lit. a, d i f oraz pkt 27a, art. 69 ust. 2, art. 72 pkt 3 oraz art. 73 pkt 4 stosuje się także do umów o zarządzanie pracowniczymi planami kapitałowymi i umów o prowadzenie pracowniczych planów kapitałowych zawartych przed dniem wejścia w życie nowej ustawy.

Brak przepisu przejściowego powodowałby brak możliwości realizowania przez te podmioty obowiązków w zakresie PPK ze względu na brak możliwości zaewidencjonowania tych umów w Ewidencji PPK, jak również w systemach informatycznych instytucji finansowych zarządzających PPK.

pkt 14a do art. 2 ust. 1

oraz zmiany

w:

art. 69 ust. 2,

art. 72 pkt 3

art. 73 pkt 4

REGON zdefiniowano jako numer identyfikacyjny REGON nadany zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej.

Uwaga! Zgodnie z przepisem przejściowym (art. 143 ustawy nowelizującej), zmienione przepisy art. 2 ust. 1 pkt 14a, pkt 21 lit. a, d i f oraz pkt 27a, art. 69 ust. 2, art. 72pkt 3 oraz art. 73 pkt 4 stosuje się także do umów o zarządzanie pracowniczymi planami kapitałowymi i umów o prowadzenie pracowniczych planów kapitałowych zawartych przed dniem wejścia w życie nowej ustawy.

Brak przepisu przejściowego powodowałby brak możliwości realizowania przez te podmioty obowiązków w zakresie PPK ze względu na brak możliwości zaewidencjonowania tych umów w Ewidencji PPK, jak również w systemach informatycznych instytucji finansowych zarządzających PPK.

W przypadku, kiedy pracodawca lub zleceniodawca nie ma numeru identyfikacyjnego, status podmiotu zatrudniającego ma płatnik składek na ubezpieczenia społeczne. Celem tej zmiany definicji podmiotu zatrudniającego jest umożliwienie przystąpienia do PPK osobom zatrudnionym u pracodawców lub zleceniodawców, za których obowiązki związane z wypłatą wynagrodzenia oraz wynikające z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych czy ustaw podatkowych wykonuje inny podmiot.

Uwaga!

Zgodnie z przepisem przejściowym (art. 143 ustawy nowelizującej), zmienione przepisy art. 2 ust. 1 pkt 14a, pkt 21 lit. a, d i f oraz pkt 27a, art. 69 ust. 2, art. 72 pkt 3 oraz art. 73 pkt 4 stosuje się także do umów o zarządzanie pracowniczymi planami kapitałowymi i umów o prowadzenie pracowniczych planów kapitałowych zawartych przed dniem wejścia w życie nowej ustawy.

Brak przepisu przejściowego powodowałby brak możliwości realizowania przez te podmioty obowiązków w zakresie PPK ze względu na brak możliwości zaewidencjonowania tych umów w Ewidencji PPK, jak również w systemach informatycznych instytucji finansowych zarządzających PPK.

Dotychczas podmioty zatrudniające, niestosujące ustawy PPK na podstawie art. 13 ust. 1 tej ustawy, nie miały obowiązku informowania PFR o powodach niewdrażania PPK. Obecnie ustawa o PPK nakłada na nie taki obowiązek. Wprowadzenie tej zmiany było niezbędne dla zapewnienia PFR możliwości weryfikacji prawidłowości działań w zakresie PPK tych podmiotów zatrudniających.

Celem tych zmian było ograniczenie obowiązków informacyjnych nałożonych na instytucje finansowe. Dotychczas instytucja finansowa miała obowiązek przekazywania podmiotowi zatrudniającemu informacji o każdej dokonywanej wypłacie, wypłacie transferowej lub zwrocie.

Informowanie podmiotu zatrudniającego o realizacji złożonych przez uczestnika PPK dyspozycji dotyczących zwrotu lub wypłaty transferowej nie ma jednak żadnego praktycznego uzasadnienia.

art. 12 ust. 6 oraz

art. 19 ust. 6

Dotychczas dopłata roczna nie przysługiwała uczestnikowi PPK (pomimo że nabył do niej prawo) w przypadku, gdy pracodawca zwolnił się (na podstawie porozumienia ze związkami zawodowymi, w związku z tym, że opłaca składki do PPE) z finansowania wpłat do PPK za tego uczestnika, który przystąpił do PPE. Takie rozwiązanie było krzywdzące dla uczestnika, który spełnił warunki do otrzymania tej dopłaty. Tym bardziej, że sytuacje kryzysowe (o których mowa w art. 25 ust. 4 ustawy o PPK), kiedy pracodawca nie finansuje wpłat do PPK, nie powodują utraty przez uczestnika uprawnień do dopłaty rocznej.

Celem tej zmiany jest doprecyzowanie, że zawarcie umowy o prowadzenie PPK dla osoby, która ukończyła 55 lat, ale nie ukończyła 70 lat, następuje zawsze na wniosek tej osoby.

Dotychczasowe brzmienie art. 15 ust. 3 ustawy o PPK wprowadzało niepewność, na jakich zasadach należy zapisywać do PPK osoby w wieku 55+.

Zmiana w art. 15 ust. 2 ustawy o PPK ma charakter porządkowy.

Uchylenie w art. 15 ust. 3

Dotychczas podmiot zatrudniający mógł zawrzeć umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej po upływie trzeciego miesiąca zatrudnienia, nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął ten termin 3 miesięcy.

Teraz umowa o prowadzenie PPK może być zawarta nie wcześniej niż po upływie 14 dni zatrudnienia i nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia. Zmiana ta umożliwia podmiotom zatrudniającym wcześniejsze zawarcie dla osoby zatrudnionej umowy o prowadzenie PPK, a jednocześnie nie skraca terminu na zawarcie tej umowy.

ust. 1

Dotychczas uczestnik PPK składał podmiotowi zatrudniającemu oświadczenie o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK w terminie 7 dni po upływie 10 dni miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia. Tak skomplikowany sposób wyznaczania tego terminu nie był uzasadniony. Dlatego obecnie uczestnik PPK składał będzie takie oświadczenie w terminie 7 dni od dnia zawarcia w jego imieniu i na jego rzecz umowy o prowadzenie PPK.

Ze zmiana tą powiązana jest zmiana w ust. 2 art. 19 ustawy o PPK.

Celem tej zmiany jest ujednolicenie terminów obowiązywania deklaracji dotyczących PPK, składanych przez uczestników PPK. Brak uregulowania tej kwestii powodował, że deklaracja finansowania wpłaty dodatkowej przez uczestnika PPK obowiązywała od momentu jej złożenia podmiotowi zatrudniającemu. Obecnie deklaracja ta obowiązywała będzie od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została złożona – analogicznie jak inne deklaracje dotyczące wpłat, składane przez uczestników PPK.

Celem tej zmiany jest uproszczenie obsługi PPK przez podmioty zatrudniające – poprzez ujednolicenie terminów dokonywania pierwszych i kolejnych wpłat do PPK. W poprzednim stanie prawnym terminy te różniły się. Zmiana ta ma na celu umożliwienie podmiotom zatrudniającym dokonywania pierwszych wpłat do PPK począwszy od dnia, w którym zostały naliczone i pobrane – nawet w tym samym miesiącu, w którym została zawarta umowa o prowadzenie PPK. Na takich zasadach obecnie dopuszczalne jest dokonywanie kolejnych wpłat do PPK. Brak jest uzasadnienia dla stosowania innych zasad dla dokonywania pierwszych i kolejnych wpłat do PPK

Z uwagi na dodany art. 28a – skreślone zostało zdanie drugie w art. 28 ust. 6.

Dotychczas brak było w ustawie o PPK regulacji wskazujących zasady postępowania w przypadku dokonania nienależnych wpłat do PPK, wpłaty powitalnej lub dopłat rocznych od państwa. Dotyczyło to sytuacji dokonania tych wpłat np. w razie zawarcia umowy o prowadzenie PPK na rzecz osoby niespełniającej definicji osoby zatrudnionej, dokonania wpłat po złożeniu przez uczestnika PPK deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK czy dokonania wpłat w wysokości wyższej niż należna.

Konieczne było więc uregulowanie tej kwestii – poprzez umożliwienie wycofania nienależnych wpłat do PPK, wpłaty powitalnej i dopłat rocznych od państwa, po stwierdzeniu, że zostały dokonane bezpodstawnie.

Powinny one zostać zwrócone na rzecz podmiotu, który je sfinansował.

Taki zwrot będzie możliwy bez potrzeby składania przez uczestnika PPK dyspozycji odkupienia lub umorzenia jednostek uczestnictwa.

Dodatkowo, dotychczas instytucje finansowe zwracały środki pochodzące z nienależnych wpłat powitalnych lub dopłat rocznych od państwa bezpośrednio do ministra właściwego ds. pracy. Zmiana przewiduje, że środki te najpierw trafiać będą do PFR, który będzie je zbiorczo (po zakończonym procesie ich przyznawania) zwracał do ministra właściwego ds. pracy.

Data wejścia w życie zmian to 21 listopada 2022 r.

Wpłata powitalna przekazywana jest do PFR w terminie do 30 dni po zakończeniu kwartału. Zgodnie z obowiązującymi przed zmianą przepisami w tym samym terminie powinna trafiać na rachunek uczestnika PPK.

Przekazanie wpłaty powitalnej następuje za pośrednictwem PFR. W praktyce mogłoby okazać się, że wpłata powitalna nie zostałaby zaewidencjonowana na rachunku PPK uczestnika PPK w terminie ustawowym, jeżeli minister właściwy ds. pracy przekazałby PFR środki w okolicach końca terminu na ich przekazanie. Dlatego termin na przekazanie wpłaty powitalnej na rachunek PPK uczestnika PPK został wydłużony o 15 dni.

Dotychczas brak było regulacji stanowiącej, że niezaewidencjonowane wpłaty powitalne podlegają zwrotowi. Z tego powodu wprowadzono to rozwiązanie mocą dodania ust. 7 do art. 31 ustawy o PPK

Dodanie ust. 7 do art. 31

W terminie do ostatniego dnia lutego każdego roku, PFR przekazuje ministrowi właściwemu ds. pracy informację o liczbie uczestników PPK, którzy nabyli prawo do dopłaty rocznej za poprzedni rok.

Dodany art. 34 ust. 5 określa tryb postępowania w przypadku, gdy uczestnik PPK, który nabył prawo do dopłaty rocznej za dany rok, nie został uwzględniony w informacji o liczbie uczestników PPK, którzy nabyli prawo do dopłaty rocznej za ten rok, przekazywanej do ministra właściwego ds. pracy. W takiej sytuacji dopłata roczna za ten rok będzie ewidencjonowana na rachunku PPK tego uczestnika PPK w roku następnym albo w kolejnych latach, na wniosek złożony przez tego uczestnika PPK, PFR, instytucję finansową lub podmiot zatrudniający – pod warunkiem, że prawo do tej dopłaty rocznej nie uległo przedawnieniu.

Zmiana w art. 34 ust. 2 ma charakter porządkowy.

Dodanie ust. 5 do art. 34

Data wejścia w życie zmian to 21 listopada 2022 r.

Dotychczas brak było przepisu stanowiącego, że niezaewidencjonowane wpłaty powitalne lub dopłaty roczne podlegają zwrotowi.

Dodatkowo – dopłata roczna niezaewidencjonowana na rachunku PPK w terminie będzie mogła być zaewidencjonowana na tym rachunku w latach następnych (art. 34 ust. 5 ustawy o PPK).

Weszły w życie 21 maja 2022 r. z mocą od 1 lipca 2019 r.

Celem tej zmiany jest umożliwienie udostępniania danych posiadanych przez PFR SA (wskazanych w tym przepisie ) spółce zależnej – PFR Portal PPK. Chodzi o dane wymienione w art. 72 i art. 73, czyli dane dotyczące podmiotów zatrudniających, które wdrożyły PPK (zawarły umowę o zarządzanie PPK) oraz dane dotyczące tych umów. Pozyskanie przez PFR Portal PPK sp. z o.o. tych danych pozwoli m.in. na efektywne dotarcie z ofertą edukacyjną do podmiotów zatrudniających, których statystyki wykazują niską partycypację w programie PPK.

Kwestia ta została uregulowana w ustawie o PPK, aby nie było już wątpliwości, czy PFR może rozpowszechniać wyniki analiz statystycznych danych z ewidencji PPK i udostępniać je podmiotom trzecim.

Przed nowelizacją, instytucje finansowe, w przypadku zwrotu, przekazywały środki pochodzące z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych od państwa bezpośrednio do ministra właściwego ds. pracy. Po zmianach przepisów, środki te najpierw trafiać powinny do PFR, który będzie je zbiorczo (po zakończonym procesie ich przyznawania) zwracał do ministra właściwego ds. pracy.

art. 83 ust. 1 pkt 3

oraz

art. 105 ust. 2 pkt 4

Data wejścia w życie zmian to 21 listopada 2022 r.

W przypadku rozpoczęcia przez uczestnika PPK wypłat z rachunku PPK po 60. roku życia, nie należy dokonywać wpłat na żaden rachunek PPK tego uczestnika. Przed zmianą przepisów nie było jednak mechanizmu pozwalającego podmiotowi zatrudniającemu na uzyskanie informacji o rozpoczęciu tych wypłat. Po znowelizowaniu od 21 listopada 2022 r. art. 97, przewidziano opisanie tego mechanizmu w ustawie o PPK.

Aby uchronić uczestników PPK przed udostępnianiem ich podmiotom zatrudniającym informacji o operacjach realizowanych na rachunku PPK, zaproponowano uchylenie części obowiązków informacyjnych instytucji finansowych wobec podmiotów zatrudniających, tj. dotyczących wypłat w razie poważnego zachorowania czy w celach pokrycia wkładu własnego przy kredycie hipotecznym.

art. 97 ust. 2 i ust. 3

Dodanie ust. 2a i 2b

Data wejścia w życie zmian to 21 listopada 2022 r.

Dotychczas instytucja finansowa, przed dokonaniem wypłaty transferowej, miała obowiązek sporządzić – w formie elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej na trwałym nośniku – informację dotyczącą uczestnika PPK, z którego rachunku PPK ma zostać dokonana ta wypłata. Sporządzanie informacji w formie elektronicznej stanowiło utrudnienie dla instytucji finansowych, gdyż wiązało się z koniecznością p odpisania tej informacji kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Obecnie informacja ta powinna być sporządzana w postaci elektronicznej umożliwiające jej utrwalenie na trwałym nośniku. Jest to spójne z pozostałymi przepisami ustawy PPK, regulującymi zasady sporządzania informacji dla uczestnika PPK oraz komunikacji pomiędzy uczestnikiem a instytucją finansową.

przepisy

Dotychczas PIP nie posiadała kompetencji do przeprowadzania kontroli podmiotów zatrudniających w zakresie przestrzegania zakazu nakłaniania do rezygnacji z oszczędzania w PPK. Powierzenie PIP kontroli także w tym zakresie pozwoli na prowadzenie przez PIP kompleksowej kontroli podmiotów zatrudniających w zakresie PPK.

Dotychczas PIP nie posiadała delegacji do kontroli – w zakresie PPK – podmiotów zatrudniających, które nie są pracodawcami (np. zleceniodawców). Powierzenie PIP kontroli tych podmiotów – w zakresie obowiązków wynikających z ustawy o PPK – jest konieczne dla zachowania równego traktowania wszystkich podmiotów zatrudniających.