Ustalanie prawa do zasiłku opiekuńczego na ogólnych zasadach
W sytuacji konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem lub członkiem rodziny, gdy lekarz wystawił z tego tytułu zaświadczenie lekarskie, ubezpieczonemu przysługuje prawo do zasiłku opiekuńczego na ogólnych zasadach (art. 32 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy zasiłkowej).
Rodzic ma prawo do zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem, jeżeli powiatowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny na podstawie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wydał decyzję o konieczności izolacji lub kwarantanny dziecka. Konieczność izolacji lub kwarantanny dziecka jest traktowana analogicznie jak choroba dziecka. Oznacza bowiem niemożność wykonywania pracy przez jednego z rodziców dziecka w związku z koniecznością zapewnienia mu opieki.
Prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje również w sytuacji konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko (art. 32 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy zasiłkowej).
Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje m. in. w przypadkach:
- gdy nie nastąpi nieprzewidziane zamknięcie placówki, do której uczęszcza dziecko (dzieci nadal są przyjmowane do tej placówki), a rodzic sam zadecyduje, że nie wyśle dziecka do tej placówki(np. w reakcji na apel dyrektora placówki),
- gdy placówka, do której uczęszcza dziecko, przyjmie dziecko, ale następnie zażąda jego odebrania z powodu stanu zdrowia, chyba że rodzic dziecka otrzyma zaświadczenie lekarskie z tytułu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem albo decyzję o konieczności izolacji lub kwarantanny dziecka, wydaną przez inspektora sanitarnego (wówczas rodzic uzyska prawo do zasiłku opiekuńczego),
- gdy placówka , do której uczęszcza dziecko odmówi przyjęcia tego dziecka z powodu obawy przed zakażeniem, chyba że zostanie wystawiona decyzja inspektora sanitarnego (wówczas rodzic uzyska prawo do zasiłku opiekuńczego).
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy wprowadzony przepisami specustawy został opisany w rozdziale wyżej.
Źródło: www.zus.pl
W aktualnym stanie prawnym, osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu może uzyskać zasiłek opiekuńczy:
- gdy otrzyma zwolnienie lekarskie na chore dziecko lub innego członka rodziny – na ogólnych zasadach, tj.:– do 60 dni na dziecko do ukończenia 14. roku życia,- do 30 dni na dziecko od 14 do 18 lat – w przypadku dziecka niepełnosprawnego, które ukończyło 14 lat ale nie ukończyło 18 lat, albo dziecka niepełnosprawnego, które ukończyło 8 lat ale nie ukończyło 18 lat, jeśli w wyniku porodu, choroby albo pobytu w szpitalu współmałżonka lub rodzica dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, nie mogą oni opiekować się dzieckiem niepełnosprawnym;- do 14 dni na innego chorego członka rodziny, w tym dziecko bez niepełnosprawności po ukończeniu 14 lat (inny członek rodziny to: małżonek, rodzic, rodzic dziecka, ojczym, macocha, teściowie, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat – pod warunkiem, że w czasie, kiedy ubezpieczony się nimi opiekuje, jest z nim we wspólnym gospodarstwie domowym); wskazany limit wchodzi do limitu 60- lub 30-dniowego,
- gdy inspektor sanitarny wyda wobec dziecka decyzję o konieczności jego izolacji lub kwarantanny – na ogólnych zasadach,
- gdy dojdzie do nieprzewidzianego zamknięcia placówki, do której uczęszcza dziecko, które nie ukończyło 8 lat – zasiłek za okres do 60 dni w roku,
- gdy inspektor sanitarny zamknie placówkę, do której chodzi dziecko w wieku do 8 lat, w związku ze zwalczaniem zakażenia wirusem i rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej u ludzi – dodatkowy zasiłek opiekuńczy za 14 dni, który nie wlicza się do limitu 60 dni.
Kwarantanna – i co teraz?
Państwowy powiatowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny może wydać decyzję o poddaniu kwarantannie osoby, która jest:
- zakażona,
- chora na chorobę zakaźną,
- podejrzana o zakażenie lub chorobę zakaźną,
- miała styczność ze źródłem tzw. biologicznego czynnika chorobotwórczego.
Uwaga! Decyzja może zostać wydana na podstawie rozmowy telefonicznej i zostać dostarczona płatnikowi składek lub do placówki ZUS po zakończeniu kwarantanny lub izolacji.
Jakie prawa przysługują osobie podlegającej ubezpieczeniu chorobowemu w przypadku kwarantanny, izolacji własnej lub dziecka?
Za okres kwarantanny lub izolacji z powodu koronawirusa przysługuje, na podstawie decyzji państwowego inspektora sanitarnego, wynagrodzenie za czas choroby/zasiłek chorobowy/zasiłek opiekuńczy wypłacane przez pracodawcę albo ZUS.
W przypadku, gdy państwowy inspektor sanitarny wyda decyzję o konieczności poddania się kwarantannie lub izolacji, decyzja ta stanowi podstawę do wypłaty świadczenia z tytułu choroby własnej lub zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dzieckiem (60 dni w roku na wszystkie dzieci do lat 14, a na niepełnosprawne w wieku 14-18 lat – 30 dni) lub członkiem rodziny (14 dni w roku kalendarzowym, np. na poddane kwarantannie lub izolacji dzieci powyżej lat 14).
Co gdy pracownik musi odbyć kwarantannę – ile pieniędzy dostanie?
Za czas trwania kwarantanny lub izolacji przysługuje wynagrodzenie za czas choroby, zasiłek chorobowy lub zasiłek opiekuńczy – co do zasady – w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, czyli w przypadku pracownika – 80 proc. wynagrodzenia z okresu 12 miesięcy.
Miejmy na uwadze, że osoby, które spędzą czas kwarantanny lub choroby w szpitalu otrzymają niższe świadczenie – w wysokości 70 proc., poza następującymi wyjątkami:
- kobieta w ciąży otrzyma pełny, 100-proc. zasiłek,
- pracownik w wieku powyżej 50 lat dostanie 80-proc. zasiłek za pobyt w placówce przypadający od 15. do 33. dnia absencji w roku kalendarzowym,
- ubezpieczony, którego absencja będzie przypadać na czas niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową – również otrzyma 100-proc. świadczenie.